Genel Sonuç

“Alaşara” Uluslararası Birliği’nin 2019 yılı çalışmalarının sonuçlarını analiz ederken,  her yıl toplumsal kuruluşun çalışmalarına daha fazla insanın katıldığı kanısına varıyorsun. Ayrıca, bunlar sadece katılımcı ve izleyici değil bir de kuruluşa bedensel, zihni ve maddi katılımları sağlayarak  faaliyetlerin yürütülmesine yardımcı oluyor, bazen da “Alaşara’nın” desteği ile onları organize ederek düzenliyor. “Alaşara” derneği Çerkessk şehri ofisinin yöneticisi Murat Mukov’un değerlendirmesine göre faaliyetleri yerine getirirken, partnerlerden elde edilen maddi yardım ve karşılıksız yapılan çalışmalar toplandırılacak olursa, 9 milyonu geçen rakam ortaya çıkacaktır! Bunlar “Abaza” Milli Halk Fonu üzerinden gerçekleştirilen projeleri katmadan ortaya çıkan sonuçlardır.

“Alaşara”, kuruluşundan itibaren “başkasının yerine değil, birlikte” prensibi üzerine çalışan kuruluş olarak kendini tanıtmıştır. “Alaşara” devlet yapılarının yerini almıyor, onlarla birlikte çalışıyor. O mutluluğu hazır olarak getirmeyip, köylerdeki hayatın iyileştirilmesi için köy nüfusu ile ortaklaşa sorunları çözüyor. Ve adım adım köy sakinlerinin birlerinin sırtından geçinme fikirleri kendi gücü ile birşeyleri yapma şeklinde değişiyor.

- Göreceli olarak fazla uzun bir zaman geçmeden insanların zihinlerinde hissedilebilen değişimleri elde etmek mümkün olmuştur – “Alaşara’nın” altı yıllık çalışmalarının en önemli sonucu işte budur. Fakat değişimlerin daha fazla hissedilir olabilmesi için daha çok fazla çalışma gerekmektedir.” – diyor bu konuda kuruşun başkanı Mussa Ekzekov. 

 Zaman ile Denenmiştir

“Alaşara” Derneği’nin programına kuruluşun varolma zamanından başlayarak faydalı olarak görülen faaliyetler her yıl katılmaya devam etmektedir. Bunlar ilk olarak tabii ki Abaza Halkının Kültür Günü ve Abaza Halkı Oyunları ile ilgilidir. Gözlemcilerin değerlendirmesine göre 2019 yılında Abazaların en kalabalık kültür ve spor günlerine 3000 civarında insan katıldı. Ve nicesel değişimlerin niteliğe geçme dialektik kanuna uygun olarak söz konusu faaliyetlerin organizasyonu ve elde edilen sonuçları de iyileşmektedir. İşte ispatı – geçen seneki halk geneli spor oyunlarında önceki tüm rekorlar geçilmiş oldu.

“Alaşara” Uluslararası Birliği kitap yayınlama faaliyelerini Abaza yazarlarının bibliyografik nadirler sınıfındaki kitapları yeniden basmalama ve daha öncekileri yayınlama şeklinde devam etmektedir. “Ayha hatsa” spor yarışmaları, küçük marafon, çoçuklardan spor emektarlarına kadar değişik kategoridekiler için futbol turnuvaları yavaş yavaş populer hale gelmektedir. “Alaşara” Derneği Abaza dili derslerine geçen sene 142 kişi devam etmiş, 98’i başlangıçtan baz seviyesine kadar devam ederek sınavları başarı ile geçmiştir. “Klıçev Okumaları” ve “Tabulov Okumaları” geleneksel ilmi-pratik konferansları Abhazya’dan büyük heyetlerin de katılımı ile geçmiş ve Abaza dili ve edebiyatı yarışmalarına ise 200’den fazla öğrenci katılmıştı. Çizgi filmlerin Abazacaya çevrilmesi ile ilgili çalışmalar devam ediyor, Abazaca ilk sanatsal filmin çekimi ile ilgili çalışma sona ermektedir. “Soy Ağacını Dik” ekoloji faaliyeti 2019 yılında 4 tane daha köyde geçti – Staro-Kuvinsk, Novo-Kuvinsk, İnjiç-Çukun ve Elburgan ve burada 200 civarında iğne yapraklı ağaçlar dikilmiş oldu. Aynı şekilde sağlıklı hayat tarzı, anne ve çocuğunun sağlığını koruma, Abaza soylarının tarihlerini inceleme, gençlik hareketini geliştirme, ekolojiyi korumaya yönelik temizlik, sivil inisiyatifleri destekleme ve köy aktifi ile çalışma, hukuksal desteği sağlama ile ilgili propaganda konusunda büyük çalışmalar yürütülmektedir. “Alaşara” Derneği’nin desteği ile Staro-Kuvinsk’te kareografi ve işlemeleli halk sanatları dersleri düzenlenmeye devam etmektedir.

Ana Dili Her Zaman için Önceliklidir

2019 yılı “Alaşara” Derneği’nin çalışmasına birçok yeni şeyi kattı. Faaliyet dallarının yöneticileri planları hazırlarken faaliyetlerin düzenlenmesinin çeşitli ilginç şekillerini, belirlenen sonuçlara ulaşmak için modern teknolojileri de kullanarak çeşitli metodlarını buluyor.Abaza Dili Bölümü (Murat Candarov) geçen sene Abaza ve Abhaz dilleri öğrenenler için yardımcı olarak mobil uygulamarın uygulamalar üzerinde çalışmayı geçen sene tamamları: Abhaz-Rusça sözlüğü, Abaza harf öğrenme kılavuzu ve sayı öğrenme. Android için ek olarak Abaza dili ve kültürü testi üretilmiştir.

- Söz konusu uygulamalar bilimsel teknolojiler konusunda Abaza dili uzmanları tarafından daha önce hazırlanmış ve Android ve IOS platformlarına uyarlanması için bize karşılıksız olarak velirmiştir. Genel olarak ise benzeri programlar büyük paralarla elde ediliyor, - diyor Murat Candarov.

Okul öncesi ve ilk okul öğrencileri için “Alaşara” kreşi (Psıj köyü) yöneticisi Zurida Aşibokova tarafından  didaktik oyunlar Abazacaya uyarlanmıştır. Onlar Abaza dilinin öğrenildiği 11 kreş ve 31 okula dağıtılacaktır.

“Alenuşka” (Elburgan köyü) diğer çocuk kreşinin yöneticisi Oksana Aciyeva’nın üretiminin tamamladığı Abaza dili öğretimi metod kılavuzları okul öncesi kurumlarda dağıtılacaktır. Genç ilim insanı Zaira Cemakulova ise Şehir Okullarında Abaza Dili’nin sıfırdan öğretilmesi Öğretim-metod kompleksini hazırlamıştır. Ressam Amir Bicev’in resimlerinin çizdiği söz konusu kompleks şu an yayına hazırlanmaktadır.

“Alaşara’nın” dil öğretimi ile ilgili yardımı sadece KÇC köyleri ile sınırlı kalmamaktadır. Kuruluşun desteği ile Abaza dili dersleri Adıge-Habl ilk okulu ve Erken-Şahar genel eğitim okullarında da düzenlenmektedir. Stavropol ve Moskova Abaza dili öğretimi derslerine de öğretim-metop ve görsel materyellerini “Alaşara” sağlamaktadır. 2019 yılı yazında Türkiye Abaza Diasporası isteği üzerine Akpınar köyüne Abaza dili derslerin düzenlemesi için Zaur Liyev gönderilmiş ve iki buçuk ay içesirinde 100’den fazla kişi dil öğretimini geçmiştir.

Sağlıklı Ulusa İhtiyacımız Vardır  

Nüfusun tıbbi bakım kalitesini yükseltme, spor ile uğraşma ve sağlıklı hayat tarzı için ortamı sağlama – “Alaşara” Derneği’nin çalışmasında bir tane daha öncelikli daldır.

Bununla ilgili “Amşra” Abhaz Toplumsal Fonu ve başkanı Beslan Radiyonoviç Agrba’nın maddi desteği ile “Alaşara’nın” düzenlediği “Onkoloji Hastalıkların Erken Teşhisi Haftası’nın” rakipsiz olduğu söylenebilir. Faaliyete KÇC Sağlık Bakanlığı ve Cumhuriyet Onkoloji Merkezi de destek verdi. Hafta içerisinde uluslararası seviyede Avrasya Hekim Fonuna dahil olan 15 doktor cumhuriyetin sakinlerini sağlık denetiminden geçirdiler ve yerel tıp personeli eğittiler. 600 civarında kişinin bakımı yapılmış olup, bunlardan 400’e yakını Abaza köylerinden, 200’ü ise diğer yerleşim yerlerindendi. Yapılan faaliyet sonucunda onkoloji patolojisi olan 18 kişi, 43 kişi de iyi huylu tümörler belirlendi, 15 hasta yüksek sınıf onkoloji cerrahları tarafından ameliyat yapıldı ve aralarında Tıp ilimleri doktorları, Onkoloji ve Işın terapisi profesörleri, Blohin V.M. adlı İlmi Onkoloji baş ilmi çalışanı Neçuşkina vardı. Tüm ameliyatlar başarılı olarak yapıldı. Faaliyet onkoloji merkezinin 15 hekimi, bölge hastalerinin 15 hekimi, 18 sağlık ocağı çalışanı, Stavropol Devlet Akademisi Tıp Ensitüsü öğrencilerini kapsadı.

“Alaşara” Derneği “Tıp” Bölümü (Madina Ekzekova) Kara-Pago köyünde onkoloji hastalıklarının laboratuvar-teşhis denetimini yaptı. Bir ay içerisinde 200 köylü denetimden geçti ve aralarından 5’inde Hepatit B hastalığı belirlendi. 90 adam prostatik spesifik antigen denetiminden geçti, aralarından 7’sinin normdan sapmaları bulunmaktadır.  3 kişide temsili bezi kanseri teşhisi doğrulanmış. Tümüne onkoloji merkezinde gerekli yardım yapıldı ve de hastalık başlangıç aşamada belirlendiğinden başarılı tedavinin oranı çok yüksektir.

Yakın gelecekteki ve genç annelerin sağlığına büyük önem veriliyor olup, onlar için seminerler düzenleniyor ve özel spesifik ekzersizlerin olduğu fizik kültürü dersleri veriliyor – uygun spor envanteri “Alaşara” Derneği’nin hibesi ile elde edilmişti.

Fakat sağlığın korunmasının en iyi yöntemi – teşhis ve sağlıklı hayat tarzıdır. “Alaşara” kuruluşunun çabaları sayesinde Abaza köylerinde yeni, herkese açık spor nesneleri ortaya çıktı ve sakinlerin fizik kültürü ve spor ile uğraşma imkanları çoğalmış oldu. Ve şimdi köylülerin kendileri çeşitli spor yarışmaları düzenliyor, ödülleri ise “Alaşara” tarafından sağlanıyor. Geçen sene bu tür yarışmalardan 6 tane düzenlenmişti.

“Alaşara” Derneği sporun gelişmesi ile ilgili bölümü (Rasul Çukov) için yılın yeniliği ise “Abaza Halkı Rekor Sahipleri” faaliyeti oldu ve onda çeşitli ekzersiz türlerinde 13 rekor kayda geçirildi.

Bölümün etkin çalışmasının en güzel kabulü ise Rasul Çukov’un çalışmalarının “Köy Yerinde Fizik Kültürü-Spor Faaliyetlerinin En İyi Düzenleyicisi” Rusya Milli Spor ödülü ile ödüllendirilmesi oldu.

“Sadece Karaçay-Çerkesya’ya değil tüm dünyaya köylerde sporun nasıl etkin ve başarılı olarak geliştirilebileceğini gösterdik” – diye, Mussa Ekzekov söz konusu ödül hakkında açıklamada bulundu.

Gelecek Onlarındır 

Abazaların yarını nasıl olacak? Bugün nasıl bir gençleri yetiştireceğimize bağlıdır. Gençlerin himayesi – “Alaşara’nın” stratejisinin en önemli konularından (köşe noktalarından) biridir. Toplumsal kuruluşun tüm bölümleri çocukların terbiyesi, gençlerin gelişimi ile ilgili meselelerin çözümü konusuna şöyle ya da böyle değinmektedir. Konu ile özel olarak “Aile ve Çocuklar” (Natella Cemakulova) ve “Gençliğin Gelişimi” (Bella Mambetova) bölümleri ilgilenmekte, söz konusu çalışmaya kadın meclisleri (Zaliha Malhozova) aktif olarak katılmaktadır. Çocuk ve gençlerle ilgili çalışmaların çeşitli yönleri kapsanmaktadır: çok çocuklu ailelere yardım, Abaza normlarını açıklama, gelenekleri koruma, halkın tarihini inceleme, kabiliyetli gençleri destekleme, eğitim treningleri düzenleme, aktif çalışanların bölgesel ve federal devlet programlara katılımını destekleme, gençleri birleştirme, gönüllü hareketleri geliştirme.

- Çocuklarımız ve gençlerimizin dillerini, geleneklerini bilmeleri, fiziksel ve zihinsel gelişimi – başarının esasıdır – diye, iddia ediyor Mussa Ekzekov.

 “Alaşara” Uluslararası Birliği’n desteği ile 2019 yılında 46 genç ve kız 15 adet bölgesel ve federal seviyede faaliyete katıldı, taraflarından hazırlanan 4 sosyal proje hibeleri kazandı. Okullardan mezun sekiz öğrenci Moskova, Rostov ve KÇC yüksek eğitim kurumlarına kabul edildi. 6 eğitim bloku düzenlenmiş, 110 kişi eğitimi gördü. 3 tarihi gezi düzenlendi. Aktif gönüllü grubu 50 kişiye kadar çoğaldı ve onlar çeşitli faaliyetleri organize etme ve yerine getirilmesine katıldı. 2019 yılında KÇC üniversite ve yüksek okullarına ilk sınıf öğrencilerinin “Öğrenciliğe Kabul” faaliyeti ilk defa düzenlenmiş olup, 100’e yakın öğrenciyi birleştiren büyük gençlik şölenine dönüşmüş oldu.

“Aile ve Çocuklar” Bölümü ve kadınlar meclislerinin yeni projeleri olarak “Nesillerin Bağı” projesini, ki çerçevesinde 13 ile 83 yıllarında 370 kişi katılmış oldu ve Krasnıy Vostok’ta düzenlenen örnek Abaza düğününü belirtelim, ki modern düğünleri en önemli ritüellerin de korunması nasıl düzenlenebileceğine model olabilir.

Kendimiz Çok Şeyin Üzerinden Gelebiliriz

2019 yılı Abaza toplumunun şimdiye kadar görülmeyen aktifliği ile hatırlarda kaldı. Sakinlerin kendilerinin düzenlediği spor faaliyetleri hariç, Abaza Halkı Milli Fonu aracılığı ile paraların toplandığı birkaç sosyal proje gerçekleştirildi. “Alaşara” Derneği’nin söz konusu dalını Çerkessk Özerk Şübesi yöneticisini yardımcısı Murat Gedugov’un sorumluluğundaydı. Toplam 1075828 ruble toplanmıştı. Birkaç köy hesaplarında toplanan paraları kullandılar ve bu sayede bazı güncel sorunlarını çözmüş oldular. Krasnıy Vostok’ta pompa istasyonunu modernize ettiler ve köyün su sağlamasını önemli oranda çözdüler. İnjiç-Çukun’da kabristanı düzenlediler ve kabristan envanterinin korunması için kileri inşaa ettiler. Kara-Pago’da yerel futbol takımı için kıyafetleri satın aldılar. Staro-Kuvinsk’te okulun önünü karo ile döşediler. Malo-Abazinsk okulunda çiti yerleştirdiler. Psıj ve Krasnıy Vostok’ta spor yapılarını elde ettiler ve monte ettiler. Çalışmalar genel olarak yerel nüfus tarafından karşılıksız olarak yapıldı.

- Daha konforlu hayatı sürebilmek için köylerimizi daha güzel yapmanın kendi elimizde olduğunu birçok defa müşahede ettik. Geçen sene insanların bunun bilincine vararak öz köylerinin düzenlenmesi için sadece emeklerini değil, paralarını dahi yatırmaya hazır olduğunu gösterdi. – diye düşünüyor Mussa Ekzekov.

“Alaşara” Derneği sivil inisiyatifleri destekleme hibe yarışmasına 36 kişi katıldı. 33 dilekçe verilmiş, 12’si kabul görmüştü. Üç proje artık tamamlanmış olup, diğerleri gerçekleştirme aşamasındadır.

 Hukukilik ve Şeffaflık

“Alaşara” Uluslararası Birliği yaptığı faaliyetlerin hukuki ve bilginin eşliğinde olmasına çok önem veriyor.

- Her şey hukiki ve her şey şeffaf olmalı. Her isteyen yaptığımız faaliyetler hakkında bilgi alma imkanına sahip olmalıdır. Biz herkese açık olmalıyız. Kuruluşun başkanı Mussa Ekzekov’un istemleri bu şekildedir.

Tüm eşlik eden dokümentasyonun doğru bir şekilde biçimlendirilmiş olmasını hukuk bölümü takip ediyor. Fakat avukatlar Mahmud Kurtayev ve Larisa Pospelova’nın görevleri arasında karşılıksız hukuki yardımda bulunma da vardır. 2019 yılında 110 kişiye hukuki desteği sundular. Onlar 75 dava ve şikayet dilekçesini hazırlamaya yardım etmiş, 40’ı kabul görmüş, 25’i reddedilmiş, 10 tanesine daha cevap alınmamıştır. Abaza köy birimlerine yönetimlerine de yardım edilmektedir.

“Alaşara” Derneği’nin ulaşılabirliği tüm çalışmalarının alashara.org internet sitesi, tüm sosyal ağlar ve de “Alaşara” Gazetesi ile “Abaza Yurdu” digestinde yansıtılmaktadır. Bilgisel-analitik verileri sağlama bölümü (Georgiy Çekalov, Asiyat İyonova) tüm varolan sanal alanlara bilgiyi olabildiğince hızlı ulaştırmaya çalışıyor.

Siteye toplam 200 bilgisel materyel yüklenmiştir. “Uluslararası Dergi” bölümünde 29 makale yayınlanmıştır. “Kütüphane” bölümü 2019 yılında 19 adet kitap ve gazete-dergi ürünü ile ikmal edilmiştir, “Sinema” bölümüne 9 adet video eklenmiştir. Siteyi 86 ülkeden 11 binden fazla kişi ziyaret ediyor. 2019 yılında 19432 ziyaret, 52479 izleme kaydedilmiştir. 2019 yılından itibaren “Apsadgıl” Abaza Toplumsal Kuruluşları Birliği için oluşturulan bölüm çalışmaya başlamıştır.

Sosyal ağlarda 400’den fazla yayın ürünü yüklenmiştir. YouTube kanalında 67 video yayınlanmış, 9 adet canlı yayın düzenlenmiştir. “Alaşara” Derneği YouTube kanalı üyeleri bir yıl içerisinde iki katına yükselmiştir. Şu an en fazla populer olan İnstagram ağında kuruluşun 14400 üyesi bulunmakta, diğer sosyal ağlarda da iki ile beş bin arasındadır.

Ayrıca, “Alaşara” Derneği’nin birçok faaliyeti yerel ve bölgesel medya tarafından yayınlanmaktadır.

Belirlenen Rota

“Alaşara’nın” çalışmasının sonuçları ve insanların onlara karşı tutumu kuruluşun kurucusu ve başkanı Mussa Ekzekov tarafından öncelikle belirlenen rotanın doğru olduğunu iddia etmeye izin veriyor. Ve başlanmış olan 2020 yılında da bu yönde harekete devam edilecektir.

- Evet, fikirlerimizi daha özümsemeyen birçok kişi bulunuyor olup, tarafımıza eleştirileri de duyuyoruz. Herhalde, belli bazı noktaları düzeltmek gerekiyor. Fakat genel olarak doğru yönde gidiyoruz ve söz konusu yoldan geri dönme hakkına sahip değiliz. Çalışmamızı daha genişleterek daha fazla insanı çekme suretiyle daha da ileriye gitmeye devam etmeliyiz. Ve biz mutlaka hedeflerimize ulaşacağız! – diye, emin olarak söylüyor Mussa Ekzekov.