Международное объединение содействия развитию абазино-абхазского этноса «Алашара»

Акомсомолец йгьи ауыхвагIв, ауаса згвыла йуысагIву

Комсомолец и строитель, а в душе – поэт


«Абзазара архъа гIамдара йгьузашIырпшуашым». Абараса угвы йгIанагитI абаза кыт Къарапагва йауу, йбергьльу аинженер-уыхвагIв, абаза уагIа ахIбачва рсовет аунашвачпагIв йтарагылыгIвта йынхаз, уахьчIвала йпенсионеру ХIаратокъва ГIабидин ХIаджьмурат йпа ймайрамыз, ауаса йджьащахъваз, нхарали жвлара уыснкъвгарали йырчвыз йбзазара турых уаназдзыргIвуа. ГIабидин сабитгIачва дрылата дгIадзынгылтI, уадыргIвана йаба йбзазара мгIва дтагылтI – дуыхвагIвхатI. Ставрополь йтагылу ауыхвара техникум дангIалга амщтахь Къабард-Балкъар университет дыцIалтI. Аинженер-уыхвагIв йъачIвагIа йымата йынцIра шабгу ауыхвара йазыщтIайцIатI. Апхъапхъа СМУ-2 апны мастерта дынхатI, ауи амщтахь «Къарча-Черкеспромстрой» трест йаланакIуаз ЖБИ завод аунашвачпагIв дитарагылыгIвын, йащтагIайуата «Севкавказпромстрой» трест йаланакIуаз ПМК-11 даунашвачпагIвын, «Къарча-Черкесводстрой» трест йаланакIуаз ПМК-14 апны аинженер хъада, ауи аунашвачпагIв ъанатIаква нкъвигатI.

Къарапагва апхьарта дыцIаркIвата ГIабидин адгалра уысква дшырзычпу гIайырбатI. Ауи унашва ахъицIун акыт йгIандыршаз асквш 1983 агIан ашта анкъвакъвра апны йгIвбахауа агыларта гIатызгаз ауагIа гIахIври ашви рыршIыйара гвып. «Къвбина» колхоз акомсомол комитет далата ауи асекретарь Айбазов Рамазани йари Ставрополь апны асквш 1965 январь агIан йакIвшаз Ставропольшта акомсомол конференция анхара далан.

Аконференция анхара далан КПСС а-Ставропольшта комитет йапхъахуз асекретарь, уадыргIвана ЦК а-Политбюро йалалыз Суслов Михаил Андрей йпа. ЙгIачважвара ацIыхъва Суслов М.А. аконференция йалаз абарат рапш ажвала тшгIарзынайырхатI: «АнбжьагIвчва делегатква! АзцIгIара йа ахIвара кIара зму аджвырагIв швылазтын швъабыгъь тшыткI йаншвцIата апрезидиум йгIашвщти. Йшсылшауа джьауап астпI йа амальта йнахвхауа ауысла сальамшвъала ахабар швсырдырхпI». ГIабидин дхъвыцтI: «ДгIахIцхърагIушмищтI? КIарала дазыбжумищтI Къарапагва кыт?» УадыргIванагьи гвы йчпан аблокнот йгIабжьихыз абгъьыц хвыц араса йаницIатI: «Хвду зму Михаил Андрей йпа! Къарапагва йауу Прикубан комсомол адкIылара рделегат тшшшвзынайырхитI… ХIкыт швыхвкилометркIла Черкесск къала йачвыхъарапI, Псыжв кыт совет йгьи «Къвбина» колхоз йрыланакIитI. Аколхоз анхагIвчвагьи акыт абзазагIвчвагьи акыт совет, аколхоз аунашвахъцIарта, Черкесск къала, анахьанат акытква рпны йцарныс амаль гьрымам. Ауи йашвхIаусыгIвугьи Черкесски акыти автобус ъарбжьанымкъвауа акIвпI. АуагIа зджьара йанцуш амгIва йыквта йпшгIитI, дасу йшизаквыршвауа амаль гIарауитI…» Аконференция апны ауи ддыргвыгъатI ауыс шдырхъйушла. МызкIгьи мцIыскIва мышкIы апны гIван, щымти хъвлапни, Черкесски Къарапагви автобус рбжьаныкъвауа йалагатI. Абараса ХIаратокъва ГIабидин йбзирала акыт абзазагIвчва зрыгIапсуз уыс баргвыкI хъйатI.  

УахьчIвала ГIабидин пенсия дчIвапI, ауаса зынгьи йцри кыт гьихъаштылуам: архъа пшдзаква, абна байаква, ари адгьыл бзи йасайыз, анхара йачIву йкытлагIвчва гвапаква. ЦIабыргыта, араъа угылата ащхъаква рахьыла уанпшра Европа апны зымгIва рацкIыс йхIагIу ащхъа УрышвихъымгIва унапIсыргвыцIа йыквызшва нахвата уыла йгIацIашвитI.

Абари апсабара пшдза даргвышхвата гIацIцIуаштI, ГIабидин аршIыйара дхънахтI, уыса йыгIвуа, ашва алайцIауа, щха йырхIауа, цIла гIайриуа далагатI. Йуыса «Къвбина йгIарылцIыз акыт» апны Къарапагва ахъазла араса йгIвитI:

 

КIавкIаз ащхъа хъыквквала йкIвыршата

Къвбина кыт чIвапI.

Адуней апны хIышта апш йпшдзу

Датша шта гIаууачвапI.

 

СуызхIвахIвуа йузысхIвитI сашва, скыт,

Ссабихъи сбальигъри ъатыцIыз,

ЙамгIадаз чкIвын айдзата зыбна апны

Сан лыхъаз мышI гIва ъазскIкIуаз.

 

Араъа уа йгIадзынуыргылтI анчва, абачва,

Айщчва, ахщчва, атацачва, ачкIвынчва.

Айсра агIан зхъа йамайгьдзуз афырква,

УчIахъва йагIзатI ауат, тгIачвакIта йалапI.

 

АнцIрала йуызхIвахIвуа

Араъа йбзазитI абазаква.

Ауат зымгIва уа йуанаматпI,

Къарапагва – Къвбина

йгIарылцIыз акыт.